លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា សន្និសីទជនមានពិការភាពប្រចាំតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិកលើកទី៥ ដ៏មានសារៈសំខាន់ គឺធ្វើឡើងដោយមានគោលបំណងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរើសអើង និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិរបស់ជនមានពិការភាព ហើយលោកបានអំពាវនាវសហគមន៍ជាតិ និងអន្ដរជាតិ បន្ដរួមគ្នាគាំទ្រគោលនយោបាយនានា ដើម្បីផ្ដល់សិទ្ធិពិតប្រាកដដល់ជនមានពិការភាព។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងដូចនេះក្នុងសន្និសីទជនមានពិការភាពប្រចាំតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិកលើកទី៥ ស្តីពីការអភិវឌ្ឍសហគមន៍ តាមបែបបរិយាប័ន្នដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ដែលប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី ១៥ ដល់ថ្ងៃទី ១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៣។ សន្និសីទនេះត្រូវបានធ្វើឡើងក្រោមប្រធានបទ «ការពង្រឹងការផ្ដល់ភាពអង់អាចផ្នែកសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ជនមានពិការភាពក្នុងអំឡុង និងក្រោយការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ ១៩ តាមរយៈការអភិវឌ្ឍតាមបែបបរិយាប័ន្ននៅសហគមន៍»។
សន្និសីទនេះ មានការចូលរួមពីប្រតិភូតំណាងប្រទេសដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ អង្គការសង្គមស៊ីវិល អង្គការតំណាងជនមានពិការភាព និងជនមានពិការភាពមកពីបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក ប្រមាណជា ១ ពាន់នាក់។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា ៖ «សន្និសីទនេះមានគោលបំណងក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរើសអើង និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិរបស់ជនមានពិការភាពតាមរយៈការផ្តល់ឱកាសដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធជួបជុំគ្នា ចែករំលែកបទពិសោធន៍ និងរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមចំពោះមុខដែលកំពុងកើតមានក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក និងការលើកទិសដៅសម្រាប់អនុវត្តនាពេលខាងមុខ»។
លោកថា៖ «ខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ សូមបន្តរួមគ្នាអនុវត្តគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព ស្តីពីជនមានពិការភាព អនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិជនមានពិការភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងយុទ្ធសាស្ត្រទីក្រុង អ៊ីនឈុន ដើម្បីផ្តល់សិទ្ធិពិតប្រាកដដល់ជនមានពិការភាព»។
បច្ចុប្បន្នបញ្ហាប្រឈមផ្នែកសុខភាពសាធារណៈ សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយបាន និងកំពុងប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាជនទូទៅ ជាពិសេសជនមានពិការភាព និងជនងាយរងគ្រោះដទៃទៀត។ ជាក់ស្តែងដោយបានគិតគូរល្អិតល្អន់ពីសុខុមាលភាព របស់ជនពិការភាព រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានកំណត់កូតារហូតដល់ចំនួន ២% សម្រាប់ជ្រើសរើស ជនមានពិការភាពឱ្យបម្រើការងារនៅក្រសួង-ស្ថាប័នរដ្ឋ ស្របតាមច្បាប់ស្តីពីកិច្ចការពារ និងការលើកកម្ពស់ជនពិការ។
លោកបន្ថែមថា ជាមួយគ្នានេះវិស័យឯកជន ត្រូវបានលើកទឹកចិត្តជាពិសេស ឱ្យទទួលយកជនមានពិការភាពបម្រើការងារ ដើម្បីលើកកម្ពស់ជីវភាពគ្រួសារ និងផ្តល់ឱកាសជនមានពិការភាពក្នុងការរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍសង្គមសេដ្ឋកិច្ច ឱ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយផងដែរ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងទៀតថា៖ «ខ្ញុំសូមលើកទឹកចិត្តឱ្យបន្តពង្រឹងអនុវត្ត និងពង្រីកការអភិវឌ្ឍសហគមន៍ប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន មានប្រសិទ្ធភាព និងទូលំទូលាយ និងសូមអំពាវនាវឱ្យមានការចូលរួមជាមួយគ្នា ក្នុងស្មារតីជីវភាពនៃប្រព័ន្ធតួអង្គតែមួយ ក្នុងការអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍ហ្សាការតា ស្តីពីទសវត្សរ៍ជនមានពិការភាពប្រចាំតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក ឆ្នាំ ២០២៣-២០៣២ ដើម្បីជាគុណប្រយោជន៍ដល់ជនមានពិការភាព ទាំងក្នុងប្រទេស តំបន់ និងសកល»។
លោក វង សូត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការ ក៏បានថ្លែងក្នុងពិធីនោះដែរថា បញ្ហាពិការភាព ជាបញ្ហាគួរយកចិត្តទុកដាក់ សម្រាប់ពិភពលោក ដោយក្នុងនោះអត្រាជនមានពិការភាពបានកើនឡើងពី ១ ឆ្នាំទៅ ១ ឆ្នាំ ដោយសារកត្តាជាច្រើន រួមមានជំងឺកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ ចាស់ជរា តំណពូជ និងគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ។
នៅកម្ពុជា យោងតាមការអង្កេតសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២១ របស់វិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិនៃក្រសួងផែនការបានបញ្ជាក់ថា អត្រាជនមានពិការភាពមានប្រមាណ ៥,៣% គឺស្មើនឹង ៨៧២ ៥២៧ នាក់ នៃចំនួនប្រជាជនសរុប។
លោក វង សូត ថ្លែងថា៖ «ផ្តើមចេញពីបញ្ហានេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានកំណត់យកវិស័យពិការភាពជាការងារអាទិភាព ដោយបានផ្តល់សច្ចាប័នលើអនុសញ្ញាស្ដីពីសិទ្ធិជនពិការ និងលិខិតូបករណ៍អន្តរជាតិផ្សេងៗ ព្រមទាំងបានកសាង និងដាក់ឱ្យអនុវត្តច្បាប់ គោលនយោបាយ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តជាច្រើន សំដៅពង្រឹងការផ្តល់សេវា លើកកម្ពស់សិទ្ធិ និងគុណភាពជីវិតរស់នៅរបស់ជនមានពិការភាពឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង»។
បើតាមលោក វង សូត ជាក់ស្ដែងក្នុងឆ្នាំ ២០២២ ជនមានពិការភាពត្រូវបានផ្ដល់អាទិភាពក្នុងការជ្រើសរើសឱ្យចូលបម្រើការងារនៅក្នុងក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋ និងវិស័យឯកជនរួមមាន ក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋចំនួន ៣៧ បានជ្រើសរើសជនមានពិការភាពចូលបម្រើការងារសរុបចំនួន ៣ ៧៤៨ នាក់។
វិស័យឯកជនចំនួន ២៩១ សហគ្រាស ធនាគារ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ សណ្ឋាគារ និងរោងចក្រ បានចុះបញ្ជិកា និងទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រលើការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីកិច្ចការពារ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ ដែលមានជនមានពិការភាពចូលបម្រើការចំនួន ៥ ៨៣៩ នាក់ ផងដែរ។ ចំពោះមុខក្រសួងក៏បានបើកផ្ដល់បណ្ណសង្គមកិច្ច និងថវិកា របបឧបត្ថម្ភគោលនយោបាយជូនជនមានពិការភាពក្រីក្រសរុបចំនួន ១៩ ៣៧៤ នាក់ និងចំនួន ១៦ ៤៨៩ នាក់ទៀត កំពុងរៀបចំបើករបបគោលនយោបាយ។
លោក ហ្គូឡាំ ណាប៊ី នីហ្សាម៉ានី ប្រធានបណ្តាញជនមានពិការប្រចាំតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក ក៏បានលើកឡើងក្នុងពិធីនោះដែរថា ការអភិវឌ្ឍសហគមន៍តាមបែបបរិយាប័ន្ន ហៅកាត់ថា CBID បានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ ២០១៩ ហើយបណ្តាញ CBID បានឯកភាពគ្នាដោយអនុវត្តទៅតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក ហើយលោកមានការជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថា អ្វីដែលបានអភិវឌ្ឍប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន និងអនុវត្តអនុលោមភាពទៅតាមគោលដៅ និងអភិក្រមដើម្បីការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងសង្គម។
លោកថា៖ «សន្និសីទនាពេលនេះ ធ្វើឡើងដើម្បីផ្តល់ភាពអង់អាចទៅដល់មនុស្សទាំងអស់ជាពិសេសអ្នកដែលមានពិការភាព និងនៅក្នុងអំឡុងដែលមានវិបត្តិនៃការឆ្លងរាលដាលនៃមេរោគកូវីដ ១៩»។
លោក ហ្គូឡាំ ណាប៊ី នីហ្សាម៉ានី បានបង្ហាញនូវភាពជឿជាក់ថា សន្និសីទរយៈពេល ៣ ថ្ងៃនេះ នឹងនាំមកនូវផ្លែផ្កាដើម្បីតភ្ជាប់ទៅគ្រប់កម្រិត គ្រប់ជាន់ថ្នាក់ទាំងអស់ដើម្បីអនុវត្ត និងជួយផ្តល់ព័ត៌មានទៅដល់អ្នកដែលមានតួនាទីតាក់តែងឱ្យមានគោលនយោបាយនៅថ្នាក់ជាតិ ក៏ដូចជាថ្នាក់ក្រោមជាតិ រួមទាំងសហគមន៍ផងដែរ៕
